د ښځې او خاوند ترمنځ د جنسي اړيکو تر سره کولو د اسلام په مبارک دين کې او همدا ډول د اوسني دور په طب او روغتيا کې د پاملرنې وړ ټکي لري. هر کله چې د ښځې او خاوند ترمنځ په بې پروا ډول او پرته له ځانګړې پاملرنې جنسي اړيکې تر سره شي، نو شونې ده، چې په کم وخت د دواړو (ښځې او خاوند) د مرګ سبب شي.
د ټېکنالوژۍ او صنعت په ودې سره، مختلفې نوې ناروغۍ او ويروسونه منځ ته راغلي او همدا ډول د نړۍ د انسانانو ترمنځ د پرمخ ودې اړيکو له امله دغه ناروغۍ او ويروسونه د نړۍ له يوې برخې څخه بلې ته لېږدول کيږي. ساري ناروغۍ په بېلا بيلو لارو له ناروغ کس څخه جوړ کس ته انتقاليږي، چې د انتقال يوه عمده لار يې غېرې روغتيايي او پرته له احتياط څخه جنسي اړيکې هم دي.
په دې لېکنه کې هغه څلور عامې ناروغي درته په ګوته کوو، چې له ناروغ کس څخه روغ کس ته د جنسي اړيکو د تر سره کولو له امله منځ ته راځي.
۱- کلاميديا Chlamydia: په دې ناروغۍ ځوان کسان، نارينه او ښځينه اخته کېدای شي. کلاميديا د Chlamydia trachomatis بکتريا په اساس تناسلي سېستم تر بريد لاندې نيسي. کلاميديا په ښځو کې څرګندې نښې – نښانې نه لري، خو په نارينو کې يې د ادرار په ټيوب کې له يو وخت وروسته نښې را ښکاره کيږي.
کلاميديا په نارينو کې د سپرم کڅوړې يا بيضې ميکروبي کوي او که درملنه يې تر سره نه شي، نو د جنسي اړيکو په پايله کې ميرمنې ته هم لېږدول کيږي. کلاميديا په لومړيو کې تناسلي سېسټم له منځه وړي او د وخت په تېرېدو سره د انسان ژوند هم ګواښي.
۲- سوزاک Gonorrhea: سوزاک د تناسلي سېسټم مشهوره ناروغي ده. دغه ناروغي په ښځه او خاوند دواړو کې منځ ته راځي. د سوزاک لومړنۍ نښې د ادرار کولو په وخت خارښت او سوزېدل دي، چې وورسته له ادرار سره وينه هم مله وي. د سوزاک منځ ته رواړنکې بکتريا د Neisseria gonorrhoeae په نوم ياديږي. کله چې ښځه او خاوند په سوزاک اخته شي، نو لومړی اغېز يې په تناسلي سېسټم وي، چې وروسته يې اغېز په مقعد، مرۍ او د وجود په نورو برخو کې هم را ښکاره کيږي.
د سوزاک له اوږدوالي وروسته بله نښه يې، د بندونو درد يا joint pain دی. د يادونې وړ ده، چې سوزاک د کلاميديا او کلاميديا بيا د سوزاک لپاره لار پرانيزي. د يوې ناروغۍ په شتون کې بله په اسانۍ سره خپل فعاليت زياتولی شي.
۳- تريکومونا Trichomoniasis: تريکومونا لومړۍ نښې نه لري، خو د وخت په تېردو سره، له تناسلي آلو څخه سپين رنګه او زيړ رنګه ميکروبي ماده بهيږي. تريکومونا د تناسلي سېسټم د ټپ يا زخمي کېدو لامل کيږي او د درملنې ورستۍ لاره يې بيا جراحي عمليات دي، خو په لومړيو وختونو کې د انټوبيوټيک په وسيله يې درملنه ارزانه او اسانه ده.
۴- هپاتيت Hepatitis: د هپاتيت ناروغۍ دوه ډولونه لري، چې د هپاتيت بي او هپاتيت سي په نومونو ياديږي. هپاتيت د تناسلي سېستم ناروغۍ ده او د جنسي اړيکو له امله منځ ته راځي، خو مستقيم اغېز يې بيا په ځيګر باندې دی.
هپاتيت بي ويروس يا HBV او هپاتيت سي ويروس يا HCV پرته د جنسي اړيکو څخه، د وينې په ورکړې هم له ناروغ کس څخه روغ کس ته انتقاليږي.
هپاتيت بي ويروس HBV چې د جنسي اړيکو او يا د وينې د ورکړې له امله رامنځ ته شي، نو اغېز يې په ځيکر باندې وي، چې د نه درملنې له امله د ځيګر سرطان رامنځ ته کوي او د مرګ سبب کيږي.
د هپاتيت Hepatitis په اړه د اندېښنې خبره دا دده، چې تر ډېره يې نښې – نښانې نه ښکاري، خو که يو ځل يط اغېز ډېر شي، نو بيا يې درملنې لارې – چارې هم ناشونې دي.
پورته ټولې ناروغۍ په لومړنيو پړاونو کې په اسانۍ سره د انټي بوتيک درملو په اساس له منځه تللی شي، خو د وخت په تيردو او د ناروغۍ په اړه بې پروايي دغه ناروغۍ جدي کوي، چې بيا يې درملنه مشکله او د مرګ تر پولو رسيږي.
هغه ډاکټر چې د تناسلي سېسټم د ناروغيو درملنه کوي، د يورولېجسټ Urologist په نوم ياديږي. نو هر کله چې په تناسلي سېسټم د کډوډۍ نښې – نښانې ولېدل شي، نو لومړی بايد د جنسي اړيکو له تر سره کولو په کلکه ډډه وشي او وروسته پرته له دې چې، د شرم احساس وشي، د تناسلي ناروغيو له متخصص ډاکټر يا Urologist سره بايد مشوره وشي او ناروغي تر درملنې لاندې ونېول شي.